Nederland en het magisch Groene Hart

Het Groene Hart van Nederland ligt in de Randstad. Wanneer je de landkaart bekijkt, lijkt het alsof Nederland anatomisch is gevormd met een groot groen hart. Bijna in het centrum. Direct naast het meest dichtbevolkte gebied van Nederland, gelegen tussen Amsterdam, Utrecht en Rotterdam, ligt dit magisch mooi natuurgebied. Een beschermd landschap vanwege zijn vele natuurlijke en culturele rijkdommen. Het gebied is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog. Waar het vroeger een landelijk en leeg district was, wordt het tegenwoordig gebruikt voor dagrecreatie en voor landbouw. Het gebied is belangrijk voor Nederland, het wordt dan ook niet voor niets bestuurd door drie provincies, veertig gemeentebesturen en vijf waterschappen.

De waarde van het Groene Hart

In dit kostbaar stuk natuurgebied worden diverse dorpjes met eeuwenoude boerderijen met elkaar verbonden. Fiets- en wandelroutes bevinden zich midden in het stuk natuur, op slechts een half uur verwijderd van de drukte van de Randstad.

Het Groene Hart is het grootste beschermde natuurgebied van het land. Het gebied telt bijna tweeduizend vierkante meter aan natuur en recreatieve activiteiten.  Door de inzet van honderden burgers, initiatieven en projectgroepen, wordt dit gebied dagelijks beschermd en bewaard.

Met veel zorg, passie en vooral plezier zorgen de Nederlanders voor hun groene hart, met als doel ontlasting van een van Europa`s meest dichtbevolkte regio’s.

Het landschap nader bekeken

Het meest bijzondere aan dit gebied, en daarmee ook het meest karakteristieke, zijn de veenweidegebieden. Dit is een typisch Nederlands landschapstype dat met name bestaat uit veengrond en weiden.

Het patroon dat zichtbaar wordt door verkaveling stamt uit de tijd rond het jaar 1000. Ook wel de tijd van de Grote Ontginning genoemd. In het landschap zijn duidelijke verschillen zichtbaar. Onregelmatige blokvormige verkavelingen wisselen zich af met verkaveling in stroken. Met name in de plassengebieden rondom Utrecht komen zeer langgerekte kavels voor. Later, bij de veenontginning zijn vaste afmetingen in breedte en diepte vastgelegd.

Naast de bestaande kavel patronen in het landschap, zien we ook veenplassen, kaden en dijken, landgoederen en buitenplaatsen. Al deze typische kenmerken vormen samen het Groene Hart.

In de geschiedenis waren met name de riviertjes, veenrivieren en oeverwallen de plekken die een goede toegankelijkheid boden naar het water. Met name in de middeleeuwen concentreerde de bevolking zich op deze, voor hen, gunstig gelegen plaatsen. Het werden ook wel de hoogstgelegen delen van het gebied vanwege de zandige oeverwallen. Deze oeverwallen werden uiteindelijk de aanleiding tot het aanleggen van dijken en kaden. Dit om het land van het water te kunnen scheiden.

De mooiste plekken onthuld

Het Amsterdamse bos,  een plek met een grootte van maar liefst 1000 hectare. Ooit was deze locatie de inspiratie voor dichter Hendrik Marsman om het boek Herinnering aan Holland te schrijven. Het bijzondere Amsterdamse bos is een plek voor iedereen die tijd heeft. Met name wanneer de herfst zijn intrede doet, komt het bos tot leven. Dagelijks lijken de kleuren te veranderen. Er ontstaat een schilderij dat door de dag na dag intenser wordt. Totdat uiteindelijk de bladeren de aarde bedekken en het een knapperige laag vormen als voorbereiding op de koude winter. Het bos kent fietspaden van wel 14 kilometer lang. Een fietstocht is hier absoluut de moeite waard. Uiteraard is het gebied ook prima te verkennen te paard, te voet of per boot.

Een ander bijzonder deel van het Groene Hart is het zogenaamde Kersenbloesempark[ . Hier staan meer dan 400 kersenbomen die op een symbolische wijze de culturele verbondenheid tussen Japan en Nederland indiceren. Het is absoluut de moeite waard om al fietsend enkele historische steden te bezoeken. Haarlem, een stad met een rijke historie en een bourgondische sfeer. Of Delft en Leiden met haar vele hofjes, musea en universiteit. Onderweg passeren landelijke taferelen als rivieren, dammen, windmolens, duinen en prachtige groene velden. Het is een rustige omgeving waar volop valt te genieten, met voldoende ontspannen stops onderweg

Liefhebbers van natuurwater kunnen hun hart ophalen bij een van de vele meren. Een van de grootste watersportgebieden zijn de Loosdrechtse Plassen. Verder zijn ook de Vinkeveense plassen, Kagerplassen, Westeinder Plassen en de Nieuwkoopse/Reeuwijkse Plassen absoluut de moeite waard

Stad en natuurgebied gaan hand in hand

 De ligging van het Groene Hart leent zich uitstekend voor zowel een uitstapje naar de natuur als naar de stad met al zijn culturele pracht. Uitwaaien op de plassen, combineer je moeiteloos met moderne architectuur of originele molens en authentieke boerderijen.

De laatste ontwikkelingen

De provincie Zuid-Holland en het Rijk gaan een onderzoek instellen hoe de bodemdaling aangepakt kan worden in de regio. Het is van belang dat hierbij de inspanningen gebundeld worden. Partijen hopen tot een regiodeal te komen, met zowel lokale als regionale partijen. Het Groene Hart wil met dit project optreden als ware proeftuin van Nederland, voor wat betreft bodemdaling. Kennis, maatregelen en activiteiten dienen hierbij gebundeld te worden.

Volgens onderzoek dreigen de komende jaren in het natuurgebied meer dan 60 polders te verdwijnen. Of op zijn minst worden deze zeer ernstig aangetast. Met name woningbouw, de aanleg van nieuwe wegen en het bouwen van bedrijventerreinen zorgt voor een bedreigende aantasting van het natuurschoon.

De wens is geuit om een Toeristisch Overstappunt aan te leggen. Het is een startpunt waar de auto achtergelaten wordt om met de fiets of te voet het gebied verder te verkennen. Bewegwijzering en beschreven routes zullen de bezoekers kennis laten maken met de meest bijzondere plekken die het natuurgebied te bieden heeft.

Stichting het Groene Hart heeft zich ten doel gesteld om de landschapswaarden, het bijzondere karakter en de culturele waarden te behouden. De stichting zal op actieve wijze hieraan bijdragen. Bijvoorbeeld door de uitgave van publicaties, het organiseren van tentoonstellingen, excursies en congressen. Daarnaast zal er volledige steun zijn voor de sociaal-economische ontwikkelingen. Deze dragen bij aan het levendige karakter van de streek en om duurzame ontwikkelingen van de streek te behouden. De verkoop van streekproducten, het bevorderen van het plattelandstoerisme en duurzame landbouwactiviteiten zijn pijlers waarop de komende tijd zal worden ingezet.

Maar Nederland heeft veel meer natuurgebieden. Lees hier verder voor een interessante uiteenzetting van Nationaal Parken in Nederland.